Kawa, oprócz tego, że świetnie smakuje i cudownie pachnie, ma wiele zdrowotnych właściwości, za które ją kochamy: pobudza umysł, usprawnia ciało, poprawia humor, zapobiega wielu chorobom (cukrzycy, nowotworom, chorobie wieńcowej).
Fot. Stepheye
Ta niewinna używka doskonale pasuje do dzisiejszego szybkiego świata – pomaga nam działać efektywniej i myśleć sprawniej. Z drugiej jednak strony, przez swoją ogromną popularność, bardzo często bywa nadużywana, a jak wiemy, co za dużo, to niezdrowo. Dlaczego warto pić kawę, a dlaczego lepiej jej nie nadużywać? Sprawdźmy.
Pozytywny wpływ kawy na zdrowie
1. Przeciwutleniacze – gwarancja długowieczności
Kawa zawiera cenne antyoksydanty – kwasy: chlorogenowy i kawowy. Efekt zdrowotny przeciwutleniaczy polega na neutralizacji wolnych rodników w organizmie. Te zaś, dopóki występują w niewielkiej ilości, są przydatne w usuwaniu toksyn z organizmy. Jednak gdy zgromadzą się w nadmiernej ilości, niszczą zdrowe komórki: np. serca, nerek, mózgu, uszkadzać komórki nerwowe, krwinki czerwone, osłabiać odporność, a nawet uszkodzić materiał genetyczny w komórkach, co w efekcie może wywołać zmiany nowotworowe.
Fot. doug88888
Przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty usprawniają mechanizmy obronne organizmu przed chorobami, takim jak nowotwory, stany zapalne, powikłania po menopauzie, choroby wieńcowe serca. Natomiast najnowsze badania naukowe dowodzą, że poziom tych substancji zawartych w kawowcu, nazywanych potocznie „wymiataczami” wolnych rodników, znacznie zwiększa się podczas procesu palenia kawy. Dziś nie jest już tajemnicą, że kawa to cenne źródło przeciwutleniaczy, a jej picie – w umiarkowanych ilościach – ma zbawienny wpływ na zdrowie.
2. Profilaktyka choroby Alzheimera i Parkinsona
Najnowsze eksperymenty wykonane przez niezależne zespoły badawcze w Portugalii i Kanadzie (na grupie ok. 6 400 osób w wieku 65 lat i wzwyż ) dowiodły, że spożywanie kawy może obniżać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.
Fot. briannobrien
Badania przeprowadzone w: Hiszpanii, Szwecji, Niemczech, Włoszech, Japonii, USA wykazały, że u osób pijących kawę w umiarkowanych ilościach zachorowalność na chorobę Parkinsona jest mniejsza lub opóźniana, dzięki ochronie komórek nerwowych przez antyoksydanty.
3. Usprawnienie krążenia
Umiarkowane spożywanie kawy (2-4 filiżanki dziennie) wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększa przepływ krwi, a tym samym ukrwienie całego organizmu.
4. Profilaktyka migrenowa
Kwestia najbardziej dyskusyjna. Według części uczonych, po wypiciu kawy arterie krwionośne znajdujące się w głowie, ulegają zwężeniu, co minimalizuje skłonność do bólów migrenowych. W powszechnej opinii lekarzy zwycięża jednak pogląd przeciwny. Według nich kawa nie tylko nie pomaga, ale wręcz szkodzi migrenowcom, zwiększając ryzyko wystąpienia bólu głowy. Z pewnością prawda leży jednak po środku – należy bowiem pamiętać, że dobroczynny wpływ kawy na drowie dotyczy tylko jej umiarkowanego spożywania.
5. Wspomaganie odchudzania
Zawarta w kawie kofeina przyspiesza przemiany metaboliczne w organizmie, a szczególnie przemianę tłuszczów. Filiżanka kawy może „pomóc” osobom, które mają problemy z trawieniem. Liczne badania prowadzone na całym świecie dowiodły, że kofeina efektywnie przyspiesza spalanie tłuszczy (fakt ten wykorzystano również w kosmetyce – kofeina jest obecnie podstawowym składnikiem kremów antycellulitowych).
Fot. stevekeys
Pamiętajmy jednak, że tylko umiarkowane spożycie kawy (oczywiście bez cukru i tłustego mleka bądź śmietanki), połączone z dobrze zbilansowaną dietą, bogatą w błonnik i witaminy, może stanowić ważny element zdrowego sposobu odchudzania. Nigdy zaś go nie zastąpi.
6. Zwiększenie wydajności umysłowej
Fot. BashaSide7
Fakt, który zaważył na światowej karierze kawy. Wspomniana wcześniej kofeina, alkaloid zawarty w kawie, pobudza umysł i zwiększa pamięć krótkotrwałą, a zatem czasowo podnosi nasze IQ :).
Kawa Arabica zawiera blisko 1,5% kofeiny, a Robusta ok. 2,4%. Ludzki organizm zaczyna wchłaniać kofeinę z przewodu pokarmowego kwadrans po wypiciu kawy. Najsilniej działa ona 3-4 godzin później, dlatego lepiej zaczekać zanim sięgniemy po następną filiżankę. Kofeina wpływa na nasz centralny układ nerwowy, przyspieszając przepływ impulsów elektrycznych, a więc procesy myślowe. Nadmiar kofeiny może jednak wywołać odwrotny skutek – gonitwę myśli, dekoncentrację, a nawet stany lękowe.
7. Pogłębienie oddechu
Kofeina od dawna stosowana jest w medycynie jako środek do rozszerzenia oskrzeli. Szczególnie zalecana jest astmatykom oraz osobom z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, znacznie minimalizuje bowiem ilość ataków duszności.
Negatywny wpływ kawy na zdrowie
O ile pozytywny wpływ małej czarnej na zdrowie dotyczy jej umiarkowanego spożycia, o tyle większość niepożądanych skutków stosowania tej używki, wiąże się z jej przedawkowaniem. Oto najczęstsze z nich:
1. Podrażnianie
Nie zapominajmy, że oprócz dobroczynnych, kawa zawiera też składniki drażniące układ pokarmowy, np.: woski z zewnętrznej części ziarna kawowego i kwasy garbnikowe. Osoby bardziej podatne na czynniki podrażniające, a także nadużywające kawy mogą odczuwać z tego powodu dolegliwości przewodu pokarmowego. Na rynku dostępne są obecnie tzw. niskodrażniące, pozbawione tych substancji. Pamiętajmy, że najzdrowsza jest kawa filtrowana, czyli przygotowana w każdy sposób, byle inny, niż zalanie wrzątkiem i picie naparu bez odcedzania fusów. Wówczas poziom substancji drażniących w niej zawartych jest już alarmujący.
2. Usuwanie elektrolitów, witamin i minerałów z organizmu
Kawa powoduje zwiększone wydalanie wody z organizmu (na jedną wypitą filiżankę kawy wydalamy średnio ponad szklankę wody). Wraz z wodą usuwane są cenne sole mineralne, elektrolity i minerały: szczególnie magnez, żelazo i wapń. Niedobory tych związków mogą prowadzić do: uczucia przemęczenia, zaparć, syndromu suchego oka, suchości skóry, a nawet przewlekłej, bezsenności i stanów lękowych, dlatego muszą być stale i systematycznie uzupełniane. Pamiętajmy, by witaminy spożywać wraz z posiłkami bogatymi w tłuszcze, a magnezowe suplementy diety zawsze wraz z witaminą B6.
3. Zwiększenie ryzyka wystąpienia osteoporozy
Ten punkt bezpośrednio wiąże się z poprzednim. Badania naukowe potwierdzają, że nadmierne spożywanie kawy podnosi ryzyko wystąpienia osteoporozy. Kawa bowiem zwiększa wydalanie wapnia z organizmu, a ubytki pobierane są niestety z kości. Najważniejszą radą, szczególnie dla kobiet, jest umiarkowane picie kawy oraz dbanie o własną dietę tak, by była bogata w produkty nabiałowe.
4. Nadkwaśność
Kawa wzmaga wydzielanie kwasów żołądkowych oraz żółci. Dlatego też osoby cierpiące na nadkwasotę powinny jej unikać i zastąpić np. kawą zbożową. Powszechnie dominuje też pogląd, że nadużywanie kawy wywołuje wrzody żołądka. Wyniki najnowszych badań prowadzonych w Szwecji przeczą tej tezie i dowodzą, że brak związku między piciem kawy a ryzykiem wystąpienia choroby wrzodowej.
5. Wzrost ciśnienia tętniczego
Główny zarzut padający pod adresem kawy, wywoływanie nadciśnienia, również jest kwestią sporną w środowisku medycznym. Na dzień dzisiejszy nie udowodniono stuprocentowo wpływu kawy na wystąpienie przewlekłego nadciśnienia tętniczego. Prawdą jest jednak fakt, że w momencie silnego stresu i wysokiego napięcia psychicznego, u niektórych osób po wypiciu kawy może podnieść się ciśnienie, co wywołane jest skorelowanym tzw. „efektem kofeiny i stresu”.
Kawa – dobra czy zła?
Pozytywnych efektów picia kawy jest znacznie więcej, na potrzeby tego artykułu ograniczyłam się tylko do tych najważniejszych dla szerokiego grona amatorów tej używki. Niemniej prawdą jest również to, że w nadmiernych ilościach, kawa może wpływać na nasz organizm destrukcyjnie.
Możecie zapytać: pić czy nie pić? Odpowiedź jest mało zaskakująca i prosta: pić, ale z umiarem. Zachowanie złotego środka to stara i sprawdzona recepta na zdrowe życie.
Zobacz również:

[…] Wpływ kawy na zdrowie człowieka jest dwojaki – z jednej strony hamuje ona rozwój wolnych rodników, z drugiej pozbawia organizm wody i minerałów. Pamiętaj jednak, że wszystko co aplikujesz sobie, wpływa również na Twój płód i jego zdrowie. Bobasowi w Twoim brzuchu zbawienne nie jest wcale potrzebne działanie przeciwutleniaczy, za to z pewnością odczuje on negatywne skutki picia kawy przez swoją mamę. […]
[…] świat długi i szeroki, głosy uczonych na temat właściwości czarnej kawy są podzielone. Z jednej strony potępia się ją za powodowanie odwodnienia i wypłukiwanie […]
Artykuł bardzo ciekawy, aczkolwiek według mnie nadmiernie koncentrujacy się na negatywnym wpływie kawy na zdrowie. A przecież jak sama autorka pisze, jeśli się nie nadużywa tego napoju to ma on więcej pozytywów niż negatywów. Jeśli chodzi o wielostronne oddziaływanie kofeiny, to badania wykazały wyraźnie że :
– nie zwiększa ona ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, na nawet powoduje że ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca znacznie maleje,
– nie zwiększa ryzyka zachowania na choroby nowotworowe, a wręcz zmniejsza ryzyko występowania niektórych odmian nowotworów, zapewne dzięki zawartości w kawie dużej ilości naturalnych roślinnych antyoksydantów,
– nie wpływa na gospodarkę wapnia w organizmie ani na gęstość kości , pod warunkiem umiarkowanego spożycia i odpowiedniej ilości wapnia w diecie,
– umiarkowane spożycie kofeiny jest bezpieczne dla kobiet w ciąży i ich nienarodzonych dzieci,
– spożycie kofeiny u dzieci w umiarkowanych ilościach nie powoduje wykrywalnych zmian dotyczących aktywności fizycznej ani zdolności do skupiania uwagi,
– kofeina podwyższa możliwości skupienia uwagi i wydłuża czas koncentracji, również poprawia pamięć i logiczne myślenie. Jednocześnie wiele napojów zawierających kofeinę , przede wszystkim herbata ale również kawa i czekolada , posiada w składzie antyoksydanty, dzięki którym zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca i nowotworom,
– wyniki badań sugerują, że kofeina może być przydatna w leczeniu reakcji alergicznych, ponieważ zmniejsza stężenie histaminy ? substancji biorącej udział w reakcjach alergicznych,
– od dawna wiadomo , że u niektórych chorych kofeina może zmniejszać nasilenie objawów astmatycznych,
– umiarkowane dawki kofeiny spowalniają rozwój wirusowego zapalenia wątroby typu C ,
– kofeina zawarta w kawie lub herbacie może chronić zdolności pamięciowe u starszych kobiet .
Pozdrawiam
Dziękuję za komentarz. Nie powiedziałabym jednak, że nadmiernie koncentruję się na negatywnym wpływie kawy. Znacznie więcej miejsca poświęciłam tu jej korzystnym właściwościom. Przeważają w tekście argumenty za jej spożywaniem (oczywiście umiarkowanym). Ale nie ma co ukrywać – kawa, jak każda używka, ma w nadmiernych ilościach negatywny wpływ – i o tym również trzeba powiedzieć.
Pozdrawiam 😀
Mam pytanko czy wpływa na zabużenie wzrostu ???
@docik: jeśli pytasz o zaburzenia wzrostu u człowieka, decydują o nich wyłącznie hormony, z tego, co mi wiadomo kawa nie ma z nimi wiele wspólnego. W kwestii endokrynologii najlepiej poradzić się eksperta 🙂
[…] – magiczna substancja pobudzająca Pobudzające właściwości kawy mogłabym omawiać długo – tylko po co. Wszyscy wiemy, że kawa jest nie tylko pyszna, ale i […]
Trzeba dodać że te wszystkie pozytywne dzialania kawy ,dotyczą kawy a nie tego za przeproszeniem tego świństwa którym częstuje nas przemysł. Smacznego . Cofeina.
moi drodzy, kawa wcale nie musi być nie zdrowa!!!
pije ją osobiście i nawet moje problemy ze zgagą znikneły
ja osobiscie polecam zdrowie najważniejsze!!!
[…] Wpływ kawy na zdrowie. […]
Ile wynosi 'umiarkowane spożycie’ kawy i ile to są 'nadmierne ilości’ jej spożycia? Zarówno w artykule jak i w komentarzach autorka posługuje się tymi wyrażeniami i chciałabym wiedzieć ile to jest konkretnie.
Pozdrawiam
Umiarkowane spożycie to 2-4 filiżanki kawy espresso lub na bazie espresso, co daje nam 250-500 mg kofeiny – to optymalna, dopuszczana przez lekarzy dawka. Należy jednak pamiętać, że dawkowanie i przedawkowanie kofeiny są uzależnione od indywidualnych predyspozycji i waha się między 250 a 750 mg. Bez wątpienia natomiast stężenie kofeiny powyżej 1000 mg jest już trujące dla organizmu.
Jeśli chcesz dokładnie wyliczyć sobie dzienną dawkę spożywanej kofeiny, podaję poniżej jej dawki w kawie, w zależności od gatunku ziaren, sposobu zaparzania i rodzaju kawy:
Filiżanka kawy gatunku Robusta: 330 mg
Filiżanka kawy gatunku Arabica: 175-185 mg
Filiżanka kawy mokka: 160 mg
Filiżanka kawy rozpuszczalnej: 95 mg
Szklanka czarnej kawy tzw. sypanej: 80-120 mg
Filiżanka espresso: 60 mg
Filiżanka kawy mrożonej: 50-70 mg
Dla porównania:
Szklanka herbaty: 45-65 mg
Puszka (330 ml) coli: 45 mg
(dane za źródłami: „Herbaty i kawy świata” i „Caffe Prego!”)
SKur***y. To tki sam wpły pozytywny jak antybiotyki. Truje nas kawa po prostu dając chwilowe złudzenie pobudzenia. A przecież lepiej pobudzić się jedząc na śniadanie płatki z mlekiem i robiąc 40 przysiadów i 10 pompek. Ludzie, nie wierzcie w te brenie powyżej bo to monopoliści chcą was uzależnić od siebie.
Nie wiem czy wszyscy mogą sie mylić, ale po co używać wulgarnego języka w komentarzach. Moim zdaniem kawa tak jak wszystko stosowana w umiarze ma pozytywny wpływ na człowieka. Nie wspomniano tutaj o wpływie kawy na organizm kobiety w ciąży, a badania wykazują, że kawa może powodować poronienia. Znalazłem informację o tym na innej stronie o kawie w podobnym temacie opisującym wpływ kawy na człowieka (http://blog.pocztakawowa.com/2014/01/28/czlowiek-na-kawie-wplyw-kawy-na-ludzki-organizm-czesc-1/)
No proszę znawca się odezwał. A nie słyszałeś Gośćiu o tym jak szkodliwe jest mleko?
Kazeina potrzebna jest aby rogi rosły. A nadmiar płatków też nie wpływa dobrze na zdrowie.
Zapraszam do wypełnienia krótkiej ankietki dotyczącej spożycia KAWY. Ankieta jest oczywiście anonimowa i posłuży jedynie do celów naukowych. Z góry dziękuję! http://moje-ankiety.pl/respond-54536.html
Piłem kawę przez kilkadziesiąt lat w ilościach dosyć dużych, aż do wystąpienia nadkwasoty i totalnego uzależnienia. Po „bohaterskiej” walce z nałogiem-zwyciężyłem.
Od piętnastu lat jestem kawowym abstynentem. Ostatnio straciłem animusz, słabo się czólem, i w ogóle byłem w dołku, ale wystarczyła małeńka łyżeczka kawy i wszelkie objawy „zdołowania” minęły. Mogę z cała odpowiedzialnością przyznać rację autorce artykółu. Kawa w rozsądnych ilościach jest lekiem!